Cụ thể hóa phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng

Đọc xong hai tin: Tin thứ nhất và Tin thứ hai. có thể hình dung ra một đoạn kết không mấy tốt đẹp cho đa số các ngân hàng ở nhóm 4 và nhiều khả năng chính nhóm 4 này sẽ là nhóm bị buộc phải sáp nhập hoặc tái cơ cấu  (vì không sớm thì muộn sẽ bị đánh bật khỏi cuộc chơi ngành ngân hàng). Nhưng nếu như không có giải pháp tái cấu trúc sớm, thị trường liên ngân hàng sẽ có kiểu tách hội - chọn bạn để chơi rõ ràng hơn.


Tham khảo thống kê của BVS để dự đoán nhóm 4. Lưu ý BVS chưa thống kê hết các ngân hàng vào hình vẽ này.

Sự tương tác của chính sách này lên nền kinh tế sẽ ra sao?

Trên thực tế, chính các ngân hàng nhỏ là tác nhân gây nên sự mất ổn định tài chính trong thời gian qua: vượt rào lãi suất (đành rằng cực chẳng đã NHNN mới áp dụng trần lãi suất), huy động vốn bằng mọi giá với chi phí vốn cao và vì vậy chấp nhận đổ tín dụng vào các sectors rủi ro lớn để đảm bảo chênh lệch lợi nhuận (NIM cao). Việc quản lý yếu kém tại các ngân hàng này + áp lực tăng trưởng bằng mọi giá đã đẩy rủi ro tín dụng của toàn hệ thống ngân hàng tăng lên do tính lây truyền các ảnh hưởng qua lại của các thực thể kinh tế. Việc phân loại và áp tỷ lệ tăng trưởng tín dụng "trong cả năm" (Tức bất kể thời điểm nào trong năm) sẽ buộc các ngân hàng phải tính toán cơ cấu nguồn vốn và sử dụng vốn hợp lý hơn và từ đó tạo sự ổn định hơn cho thị trường tiền tệ (đặc biệt là mảng huy động vốn).

Cũng phải lưu ý rằng, với các ngân hàng đang gặp thanh khoản, việc huy động vốn bằng bất kỳ giá nào vẫn có thể xảy ra cho dù có áp tăng trưởng tín dụng 0% bởi vì họ cần vốn để đảm bảo thanh khoản hệ thống, chí ít là trong thời gian chờ đợi các giải pháp "hỗ trợ của Ngân hàng nhà nước. Việc vi phạm trần lãi suất vẫn có thể xảy ra nếu như đó là sự sống còn đảm bảo thanh khoản, chống bank-run đồng loạt.

Như vậy, có thể thấy, nếu NHNN có biện pháp, phương án (mà thực tế có thể là đã có, nhưng chưa công khai) nhằm hỗ trợ, tái cấu trúc các ngân hàng yếu kém, tỷ lệ tăng trưởng áp cho từng nhóm sẽ làm ổn định hơn thị trường tiền tệ và rút ngắn thời gian chờ đợi việc giảm lãi suất.

Nhìn rộng hơn, việc áp mức độ tăng trưởng tín dụng và những bước đi mạnh mẽ của nhóm các ngân hàng lớn trong hai năm qua, 2010 và 2011, có thể thấy, nhóm các ngân hàng nhỏ (dù có kinh doanh tốt) vẫn phải có những động thái sáp nhập thực tế hoặc dưới dạng holding (nhóm cổ đông chi phối cả 1 nhóm ngân hàng). Bằng không, nhóm các ngân hàng nhỏ sẽ ngày càng nhỏ và sẽ đi xuống rất nhanh nếu không có một sectors khách hàng chuyên biệt và năm nào SBV cũng phân loại và áp trần cụ thể.

Nếu nhìn vào vĩ mô trong việc thực thi chính sách: rõ ràng NHNN sẽ chủ động hơn trong việc thực thi chính sách tiền tệ vì thực tế các NHNN sẽ lớn mạnh nhanh và sẽ lấn át các ngân hàng khác. Kể cả ACB + STB + EXIM công lại thì cũng là nhỏ so với BIDV + Vietinbank + VCB. Khi giảm các nhiễu thị trường và kênh truyền tải tiền tệ không bị méo mó do tỷ trọng các NHTM nhà nước tăng lên --> kiểm soát tài chính của SBV sẽ tốt hơn. Vì vậy, đây là cơ sở để tin rằng, các chính sách tiền tệ có thể sẽ có sức nặng hơn trong trung dài hạn.

Rõ ràng, áp trần tín dụng về mặt nổi là một hình thức phi thị trường. Nhưng nếu chúng ta chưa có một quy chuẩn pháp luật hợp lý thì có thể thấy "không áp trần" có thể gây ra các tác động phụ tiêu cực (negative external effects) từ tăng trưởng tín dụng rủi ro. Chiếu theo nghĩa đó, áp trần có thể là một phương pháp để sửa chữa thực tế thiếu các quy chuẩn pháp lý để quản lý cạnh tranh trong ngành ngân hàng. Sự tăng trưởng quá nóng trong ngành ngân hàng cũng tương tự như tăng trưởng quá nóng của nền kinh tế, khi đó nợ xấu sẽ tương đồng với lạm phát.